GALEN’E GÖRE 4 KİŞİLİK YAPISI NEDİR, NASIL AÇIKLARIZ?

Romalı filozof ve hekim Claudius Galen antik Yunan’ın insan bedenini açıklayan suyukçuluk yaklaşımına dayandırdığı bir kişilik kavramı geliştirmiştir. GALEN dört kişilik yapısını “iyimser, soğukkanlı, sinirli ve melankolik” olarak sıralanmaktadır. (Murat,2022) O, bedende ki salgıların dağılımını temel almıştır. Eğer salgılardan birisi fazla olursa ona karşılık gelen kişilik yapısı da bedene egemen olmaya başlamaktadır. Suyukçuluk yaklaşımına göre insan dört temel elementin farklı nitelikleri ile oluşmuştur. Toprak / soğuk ve kuru Hava/ sıcak ve ıslak Ateş/ sıcak ve kuru Su/soğuk ve ıslak “Tıbbın babası” Hipokrat( MÖ 460-370) bedenin dört salgısına bu elementlerin niteliklerini atfederek bir model geliştirmiş ve bu salgılara humour ( ruh hali) adını vermiştir. İki yüz yıl sonra Galen suyukçuluk yaklaşımı ile bir kişilik kuramı oluşturmuştur. Bedendeki salgılarla duyusal ve davranışsal eğilimler arasında bir bağlantı olduğunu savunan Galen’e göre; fazlalaşan salgıya göre kişilik dört gruba ayrılmaktadır. Bu dört kişilik yapısı şöyledir: *“İyimser insanın kanı fazladır, sıcak kalpli, neşeli, iyimser ve güvenilirdir. Bu kişi bencil de olabilmektedir. Soğuk kanlı bir kişinin balgamı bol, sessiz, kibar, serin kanlı, akılcı, tutarlı, yavaş ve utangaç olabilir. Sinirli bir kişinin safrası boldur ve kişiliği ise ateşlidir, aşırı öd salgısından mustariptir, çoğunlukla üzüntü ve korkuların eşlik ettiği şiirsel ve sanatsal yönü ağır basmaktadır”. (Murat,2022). *İyimser/ Kanı fazladır. Sıcak kalplidir. güvenilirdir fakat bencil olabilir. ( Eğer bencilce davranışları fazla ise et yemeyi bırakmalı ve küçük kesiklerle vücudundaki fazla kanı aldırmalıdır. Nedense bu uygulama bana hacamatı anımsattı. Demek ki bazı kadim bilgiler milattan önceye kadar dayanabiliyor. ). *Soğukkanlı/ Balgamı boldur. Sessizdir. Akılcıdır. Kibardır. Serinkanlıdır. ( Yavaş ve utangaç olabilir.) *Sinirli/ Safrası boldur. Aşırı öd salgısından şikayetçi olabilir. Kişiliği ateşlidir. *Melankolik/ Kara safra salgısı fazladır. Çoğunlukla üzüntü ve korkuların eşlik ettiği şiir ve sanatsal yönü ağır basar. GALEN’in fiziksel ve zihinsel hastalıkların birbirleriyle bağlantılı olduğuna dair fikirleri günümüz modern terapilerinde hayat bulmaktadır. GALEN’e göre, kişilik yapısıyla ilgili sorunlar beden salgılarının orantısızlığına bağlı olduğundan bunlar diyet ve egzersizle iyileştirilebilirler.

-Neslihan Çatma

KAYNAKÇA: ALFA YAYINLARI/PSİKOLOJİ KİTABI