EMDR NEDİR?
Kişi bir travma yaşadığında bu anıyı o günkü duygusal kapasitesiyle kaydeder. Olayın gerçekleştiği zamanda anı işlenmediği için hazmedilemez. Bu yüzden anıyı tetikleyecek herhangi bir unsurla karşılaşıldığında negatif duygu ve düşünceler üremeye devam eder.
EMDR kaza,savaş stres,taciz,doğal afetler veya çocukluk döneminde meydana gelen kötü olayların neden olduğu üzücü duygusal deneyimlerin dışında fobi,yas,panik bozukluk, çocuklarda travma belirtileri gibi başka sorunların da tedavisinde kullanılan psikolojik bir yöntemdir. (Shapiro,2016).EMDR aynı zamanda yaşama daha iyi uyum sağlamasını, daha sağlıklı sosyal ilişkiler kurmasını, kendisi ve dış dünya hakkında daha olumlu düşünmesini sağlayan, davranış değişikliğine yol açan bir terapidir. EMDR toplamda sekiz aşamadan meydana gelmektedir;
1.Danışanın geçmiş bilgilerinin alınması ve işlem planının yapılması.
2.Hazırlık süreci doğrultusunda gerçekleşen EMDR tekniğini danışana tanıtılması ve işlemler için izin isteme aşamasıdır.
3.Üçüncü aşama ise değerlendirme aşamasıdır. Bu aşamada çalışılacak olan anı belirlenir. Katılımcıdan o sorunu ya da anıyı ortaya koymasını ve en kötü kısmın resminin tanımlanması istenmektedir. Danışandan resme baktığında kendisi ile ilgili olumsuz inancını ifade eden, resme en uygun cümleyi bulması istenmektedir. Bu olumsuz inancıdır.Ardından danışandan tekrar resme bakılması istenir ve bu sefer neye inanmak istediği sorulur. Bu olumlu inancıdır.Bu durumdan sonra ise olumlu inanca ne kadar inandığı ile ilgili İNANÇ GEÇERLİLİK ÖLÇEĞİ üzerinden değerlendirilmesi istenir.Daha sonra olumsuz inancın kendisini ne kadar rahatsız ettiği ile ilgili ÖZNEL RAHATSIZLIK DÜZEYİ ÖLÇEĞİ üzerinden belirtilmesi istenir.
4.Bu aşama duyarsızlaştırma aşamasıdır. Bu aşamada iki yönlü uyarım verilir. Uyarım zaman zaman kesilerek danışana neler olduğu sorulur. Bu temalar duygusal, bilişsel veya fizyolojik olabilir.
5. Beşinci aşamada ise olumlu bilinç yerleştirilmeye çalışılır. Bu aşamada amaç bilişsel yeniden yapılandırmadır. Olumlu düşünce ile anı eşleştirilmeye çalışılır.
6.Beden tarama aşamasıdır. Bu aşamada bedensel gerilimin yeri belirlenir.
7.Danışan ve terapistin oturumu değerlendirmesi, danışanın güvenli bir şekilde seanstan ayrılmasına ortam hazırlanmasıdır.
8.Sekizinci ve son aşama yeniden değerlendirme aşamasıdır. Bu aşamada bir önceki seansta yapılanlar kontrol edilir. Danışanın tutarsızlıklar yaşayıp yaşamadığı kontrol edilir.
ÖR:
EMDR OLGU SUNUMLARI (sayfa 154,155,156)
EMDR’IN TEMEL ÖĞELERİ
EMDR işleminin en etkili bir biçimde gerçekleşmesi, uygun hedeflerin belirlenmesine bağlıdır.yanlış hedeflerin seçilmesi ya da yanlış öğeler üzerinde durulması işlemin olumlu etkilerini en aza indirgeyecektir.EMDR’ın en önemli öğeleri;
1.Resim (İmge)
2.Olumlu ve olumsuz inançlar
3.Duygular ve rahatsızlık düzeyleri
4. Fiziksel duyumlardır (Shapiro, 2016)
EMDR Üzerine Yabancı Ülkelerde Yapılan Araştırmalar
EMDR kontrollü ve deneysel olarak yürütülmüş 13 çalışmanın sonunda terapi yaklaşımı olarak kabul görmüştür. İlk yıllarda çok fazla eleştiri almış olmasına rağmen son yıllarda bu yöntemin yaygınlaşmış olması sebebiyle eleştiriler yok denecek kadar azalmıştır. EMDR’nin travma sonrası stres bozukluğunun tedavisindeki etkililiği klinik olarak vurgulanmış olmakla birlikte (Bisson, Ehlers, Matthews, PillingiRichor ve Turner, 2007; Carlson, Chemtob, Rusnak, Hedlund ve Muraoka, 1998; 533 Marcus, Marquis ve Sakai 1997; Cvetek, 2008; Jaberghaderi, Greenwald, Rubin, Zand, & Dolatabadi, 2004; Hensel, 2009), davranış sorunları olan, düşük öz-saygılı çocuklar (Soberman, Greenwald ve Rule, 2002; Wanders, Serra ve Jongh, 2008), fobi (Muris&Merkelbach, 1997), sunum kaygısı (Barker ve Barker, 2007), sınav kaygısı (Bauman ve Melnyk, 1994; Enright, Baldo ve Wykes; 2000), kronik ağrının tedavisi (Grant ve Threflo, 2002; Schneider, Hofmann, Rost ve Shapiro, 2008), beden imajına yönelik algının bozukluğu (Brown, McGoldrick ve Buchanan, 1997), içselleştirilmiş utanç (Balcom, Call ve Pearlman, 2000), duygusal düzensizlik (Korn ve Leeds, 2002), Borderline Kişilik Bozukluğu (Brown ve Shapiro, 2006) ve travma sonrası stres bozukluğu ile ilgili öfke ve suçluluk (Stapleton, Taylor ve Asmundson, 2006) gibi farklı sorunlar üzerindeki etkililiği de vurgulanmaya devam etmektedir.
Türkiye’de EMDR Üzerine Yapılan Araştırmalar
Tutarel ve Kışlak (2004) çalışmasını kaygı duyarlılığının tedavisinde, kas gevşetme ve EMDR işlem yollarının etkilerini karşılaştırma amacıyla gerçekleştirmiştir.travmaya bağlı kişilerde veya kaygı duyarlılığı yaşayan kişilerde EMDR’ın etkili bir tedavi yöntemi olacağını desteklemiştir. Tutarel ve Kışlak diğer bir tedavisini ise 26 yaşında görme engelli bir bireyle yapmıştır. Danışanın görme engeli olması sebebiyle EMDR tekniği hafif dize vurma seçeneği ile uygulanmıştır. Kişinin yaklaşık 3 ay sonra kısa semptom ölçümleri alındığında önemli bir azalma görülmüştür. Bu uygulama sonuçları, ilk kez görme engelli bir bireyle çalışılması ve göz hareketlerinin karıştırıcı etkisi olmadan, ritmik dize hafifçe vurma ile duyarsızlaştırma ve yeniden işlemenin gerçekleşmesi nedeniyle ilginçtir.
SONUÇ
EMDR psikoterapi alanında her geçen gün önü açılmakta olan psikoterapi yaklaşımıdır. Uyumsal Bilgi İşleme Modeli EMDR’a teorik bir temel oluşturmuştur. Kültürler arası geçerliğini gösteren sonuçlar, EMDR’ın psikoterapi dünyasına ve insanlığa katkısını ortaya çıkarmıştır. (Kim ve ark., 2010; Kavakcı, Kaptanoğlu, Kuğu & Doğan 2010; Konuk ve ark., 2006; Uribe & Ramirez, 2006 (akt. Solomon ve Oren, 2012).
EMDR kısa süreli müdahale yöntemi olmasının yanı sıra iyileştirici etkileri çok kısa sürede görülmektedir. Kolay öğrenilme, kolay uygulanabilme ve hızlı sonuç alabilme gibi özelliklere sahiptir. Ayrıca diğer terapi yaklaşımları kadar sözel ifade gücü gerektirmediğinden, mağdurların kültürel çeşitlilik gösterdiği akut stres durumlarında da kullanılmaya uygundur (Shapiro, 2002).
KAYNAKÇA
American Psychiatric Association (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM-5). American Psychiatric Pub.
Shapiro, S. (2016). EMDR: Göz hareketleri ile duyarsızlaştırma ve yeniden işleme temel prensipler, protokoller ve prosedürler, (M. Şahzade, ve I. Sansoy, çev.) İstanbul: Okyanus Yayınları.
Aker, T. ve Acicbe, Ö. (2004). Travma sonrası stres bozukluğunun bilişsel davranışçı tedavisi. R. Tükel (Ed.) Anksiyete Bozuklukları Tedavi Klavuzu. Ankara: Türkiye Psikiyatri Derneği Yayınları.
Maxfield, L. (2008). EMDR treatment of recent events and community disasters. Journal of EMDR Practice & Research, 2(2), 74-78.
Scheck, M. M., Schaeffer, J. and Gillette, C. (1998). Brief psychological intervention with traumatized young women: the efficacy of EMDR. Journal of Traumatic Stress, 11, 25-44
Sakai C. Controlled study of treatment of PTSD using EMDR in an HMO setting. Psychother Theory, Res Pract Train. Division of Psychotherapy (29), American Psychological Association; 1997;34(3):307.
Van Der Kolk BA, Spinazzola J, Blaustein ME, Hopper JW, Hopper EK, Korn DL, Simpson WB. A randomized clinical trial of eye movement desensitization and reprocessing (EMDR), fluoxetine, and pill placebo in the treatment of posttraumatic stress disorder: treatment effects and long-term maintenance. J Clin Psychiatry. Physicians Postgraduate Press; 1999; 2007;68(1):37.
EMDR Birinci Düzey Eğitimi. 27.11.2017 tarihinde http://www.emdr-tr.org/i-duzey-egitimi/ adresinden erişilmiştir.
EMDR İkinci Düzey Eğitimi. 27.11.2017 tarihinde http://www.emdr-tr.org/ii-duzey-egitimi/ adresinden erişilmiştir.
ESRA YILDIZ
Bir yanıt yazın