Narsisizm Nedir? Narsisistik İlişki Nasıl Olur?

Narsisizm, benlik saygısı ile ilgili konularla aşırı ilgilenme ile birlikte kendini büyük görmeyi kapsamaktadır. Freud ise narsisizmi libidonun egoya yönlendirilmesi olarak açıklamıştır. Bu anlamda libidonun egoda toplanması, nesnelere yönlendirilmesi ve tekrar egoya yönlenmesi narsisizm kapsamında ilerlemektedir.

Narsisizm her insanda bulunmaktadır. Normal narsisizm, kişinin başkalarının düşünce ve görüşleriyle beslenmek yerine kendi düşüncelerine odaklanarak özgüvenini doyurmasını temsil etmektedir. Patolojik narsisizm ise bireyin başkalarının görüşlerini umursamaz bir şekilde davranmasına rağmen içsel açıdan başkalarının düşünceleriyle beslenmeye açık kişileri ifade etmektedir. 

Narsisistik kişilerde benlik saygılarının kolay hasar alabilmesi sebebiyle eleştirilme ve yenilgi gibi durumlarda aşırı hassasiyet ile hor görme, öfke gibi saldırgan tepkiler görülür. Bu kişiler, altta yatan aşağılık duygularını örtmek için büyüklük duyguları yaşamaya ihtiyaç duyarlar. 

Narsisistler, ebeveynleri tarafından mükemmel oldukları inancı ile yetiştirilmiş ve engellenmelerle yüzleştirilmemişlerdir. Bu sebeple her istediklerinin olmasını isterler ve beklemeye tahamülleri yoktur. Toplumsal ortamda kendine güvenen ve sakin duruşları vardır. Kendilerini ise “seçilmiş ve özel” kişiler olarak görürler. Bu açıdan “İnsanların beni eleştirmeye hakkı yok.”, “Özel bir insanım ve bunu ancak benim kadar zeki olanlar anlayabilirler.” “Bana ayrıcalık yapılmalı, başkalarına uygulanan kurallar beni ilgilendirmez.” gibi yerleşik düşünceleri vardır.  

Narsisistik kişilerin, ilgi ve sevgi kapasiteleri büyük ölçüde kendilerine yönelmiştir. Bu açıdan kişilerarası ilişkilerde konuşmaları yönlendirmeye çalışan, her şeyi biliyor gibi davranan, sabırsız ve aşırı duyarlı kişiler olarak gözükürler. Genellikle hayatlarındaki insanları kendi çıkarları için kullanırlar. İstediklerini elde etmek için manipülatif davranışlar gösterebilirler. Empati yetenekleri gelişmediğinden ve derin duygular yaşayamadıklarından karşısındaki kişilerin ne hissettiğini tam olarak anlayamazlar. Kendileriyle alakalı bir durum olduğunda onunla ilgili ayrıntılı bir şekilde konuşmak isterler. Ancak aynı durumu bir arkadaşı istediğinde aynı özeni göstermezler. Bu durum cinsel hayatlarında da görülmektedir. Yakınlık, bağlanma temelinde değil fiziksel haz ve rahatlama etrafında gelişen bir cinsellik anlayışları vardır.

Narsisistik ilişkilerde net sınırlar belirlemek önemlidir. Çünkü bu kişiler olayların kendi istedikleri gibi ilerlemesini aşırı derece istediklerinden hayatınıza müdahele etme hakkını kendilerinde görebilirler. Onların bakış açısında onların istediği gibi olmalı ve ihtiyaçlarını karşılamalısınız. İhtiyaçları karşılanmadığında manipülatif davranış sergileyebilecekleri de göz önünde bulundurulduğunda sınırların korunması oldukça önemlidir. Sınırların korunması için iletişimde net ifadeler kullanılmalıdır. Eğer bir şeyi yapmak istemiyorsanız, sırf partneriniz istiyor diye o eylemi gerçekleştirmeyin. Bu anlarda kendi ilgi alanlarınız ve neyi istediğiniz üzerine düşünün. Bu açıdan ilişkide bulunduğunuz kişinin narsisistik yapıda olması halinde bir uzman eşliğinde ilişkinizi değerlendirmenin de bir seçenek olduğunu unutmayın.

BERNA KÖKSAL

KAYNAKÇA

Karaaziz, M. & Atak, İ. E. (2013). NARSİSİZM VE NARSİSİZMLE İLGİLİ ARAŞTIRMALAR ÜZERİNE BİR GÖZDEN GEÇİRME . Nesne Psikoloji Dergisi , 1 (2) , 44-59 . DOI: 10.7816/nesne-01-02-03

Köroğlu, E., & Bayraktar, S. (2011). Kişilik bozuklukları. Ankara: HYB Basım Yayın.

Erdoğan, B. & Sahin, M. (2020). Yetişkin Bireylerde Narsisizm, Yakın İlişkiler ve Cinsellik . OPUS International Journal of Society Researches , 16 (27) , 266-287 . DOI: 10.26466/opus.671715