DUYGUSAL YORGUNLUK
Sadece fiziksel olarak yorgun olduğumuz zaman kendimizi korumak için bazı kurallara uymaya kalkmamız ne tuhaftır.Peki ya duygusal olarak yorgun olduğumuzda?İnsanlarla kurduğumuz iletişime gösterdiğimiz önemi kendimizle kurduğumuz iletişimde de gösteriyor muyuz?Tam da bu noktada yaptığımız ihmallerin sonucu bizi duygusal yorgunluğa itmektedir. Duygusal yorgunluk-başka bir deyişle ruhsal ya da psikolojik yorgunluk-fiziksel tükenmeden farklı olarak bedenin dinlenmiş olmasına rağmen zihnin yeteri kadar dinlenememesi ve kişinin devamlı olarak kendisini yorgun hissetmesi olarak ifade edilmektedir
DUYGUSAL YORGUNLUĞUN BELİRTİLERİ
Duygusal yorgunluğun belirtileri arasında unutkanlık ve dikkatsizlik vardır.Ufak tefek şeyleri unutmak herkesin yaşayabileceği normal bir durum olmasına karşın sorun bu unutkanlığın günlük hayatı etkileyecek derecede olmasıdır. Örneğin; kişinin çok önemli olan doktor randevusunu unutması,çocuğunun okuldaki gösterisini unutması, yaptığı yemeği ocağın üzerinde unutması gibi…Duygusal yorgunluğa sahip olan birey; biraz daha kendi dünyasına yönelir.Sinirli ve gergin davranışlarda bulunur.Zamanla daha alıngan olur ve en küçük olayı dahi gözünde büyütebilir.Tüm gün uyusa bile kendini yorgun ve güçsüz hisseder.Gelecek kaygısı taşımaya başlar.Yaşanılan stres sonucu vücut sinyal vermeye başlar. Bu sinyaller kendisini baş ağrısı, kabızlık, iştahta değişim gibi şikâyetlerle gösterir.
Duygusal yorgunluk tespit edilse bile müdahale edilmediğinde uzun vadede tükenmişlik sendromu ve depresyon gibi olumsuzluklar yaşanabilir. Bundan dolayı dikkat edilmesi ve önemsenmesi gereken bir durumdur. Duygusal yorgunluk,fiziksel yorgunluktan farklı değerlendirilir.
DUYGUSAL YORGUNLUK İLE FİZİKSEL YORGUNLUĞUN FARKI
Fiziksel yorgunluk şikâyeti olan birey fiziksel zorlanma sonucu yorgunluk hissetmektedir. Birey dinlenince ve uykusunu alınca yorgunluk belirtileri ortadan kalkmaktadır. Duygusal yorgunlukta ise herhangi bir fiziksel hareket veya fiziksel zorlanma olmadan kişi sürekli yorgunluk hisseder ve günlük aktivitelerini yapmak için bile yeterli gücü kendisinde bulamaz. Örneklendirmek gerekirse bu kişi günün uzun bir bölümünde uyusa dahi kendisini uykusuz, yorgun ve halsiz hissetmektedir. Bu örnekte bireyin bedenini değil zihnini dinlendirmesi gerekmektedir . Duygusal yorgunluk yaşayan bireyde, yorgunluk ve halsizlik şikâyetlerinin yanı sıra dikkati toplama ve sürdürmede zorluk, unutkanlık gibi belirtiler de ortaya çıkmaktadır. Bu süreçte birey aşırı duyarlı hale gelir ve tolerans düzeyi düşer. Bunun sonucunda çevresiyle çatışma ve problemlerin sıklıkla yaşanmasına yol açmaktadır. Çok önemsiz bir durumda bile birey gerilimler yaşayabilir. Birey daha önceden hedeflediği çalışmalar için bile yeterli motivasyona sahip değildir. Planladığı çalışmaları hayata geçirmekte önemli zorluklar yaşayabilir. Bu durum bireyin hayatında genel bir duraksama yaşanmasına yol açar .
Tükenmişlik sendromuyla yakından ilişkili olan duygusal yorgunluk nedenleri tükenmişlik sendromuyla benzerlikler göstermektedir. Uzun süreli ve sürekli olarak yaşanan endişe ve stres duygusal yorgunluğun temel nedenleri arasında yer almaktadır. Sürekli ve yoğun biçimde yaşanan stres ve endişe bireyin zihinsel olarak yorulmasına ve tepki vermesine neden olmaktadır.
Zihinsel yorgunluğun başka bir nedeni ise günümüz dünyasında aşırı uyaranlara maruz kalmaktır. Bazı durumlarda bireyin ulaşılması zor hedefler belirlemesi ve hedeflere ulaşmada kendisini tamamen yıpratması bireyin psikolojisi üzerinde oldukça ağır etkiler bırakmaktadır. Bununla birlikte yaşanan olayların birey üzerindeki duygusal etkilerinin uzun süre yok sayılması ve üzerine yenilerinin eklenmesi de bir süre sonra bireyin duygusal yorgunluk yaşamasına neden olmaktadır .
İŞ HAYATINDA DUYGUSAL YORGUNLUK
Özellikle hizmet sektöründe çalışan insanlarda daha çok görünür. Sebepleri şunlardır;
- Kişilerde aşırı iş yükünün olması
- Mesleği ile ilgili büyük hayaller kurarak imkansızı gerçekleştirme isteği ve bununla ilgili yaşanan hayal kırıklıkları
- Zaman yönetiminde zorluk yaşanması
- Yaşanan problemlerle ilgili aşırı endişeli olma durumu
Bütün bunlar kişide zamanla zihni yoran,meşgul eden ve çözülemeyen sorunlar haline gelir. Bu süreçte kişi kendisine ve çevresine olan inancını yitirir.Umutsuzluğa düşer ve hiçbir şey başaramayacağına inanmaya başlar. Kendi dünyasına çekilmeyi tercih eder ve yaptığı hiçbir faaliyetten zevk alamaz.
DUYGUSAL YORGUNLUK İLE NASIL BAŞ EDİLİR?
1) Kendinize zaman ayırın: Canınızın yapma istediği herhangi bir şey için kendinize zaman ayırın. Bir süreliğine de olsa endişelerinizden,korku ve kaygılarınızdan arının;yaşadığınız ana ve yaptığınız faaliyet odaklanın. Meditasyon bunun için güzel bir öneri olabilir çünkü meditasyon kişinin zihnini ve duygularını kontrol etmesine yardımcı olur. Kendini daha iyi tanımaya ve farkındalık yaratmaya katkı sağlar.
2) Zihninizi tek bir şeye odaklayın: Hiper-bağlantılı, hiper uyarılmış bir dünyada yaşıyoruz. Zihnimiz sürekli olarak çok miktarda duyusal bilgi ile bombardıman altında tutuluyor. Bu, dikkatimizi birçok şeye bir kerede verememenin neredeyse imkansız olduğu anlamına geliyor. Bu, aklın bir duygudan diğerine geçme eğilimiyle beraber hareket ediyor. Bu nedenle, konsantre olmamız giderek zorlaşıyor.
Duygusal yorgunlukla mücadele etmek istiyorsanız, her şeyin dikkatinizi çekmesine izin vermeyin.Birden fazla şeye odaklanarak hem duygularınızı hem de zihninizi yormuş oluyorsunuz.Çalışıyorsanız, cep telefonunuzdaki tüm bildirimleri kapatın. Ayrıca, meslektaşlarınız tarafından rahatsız edilmekten kaçınmaya çalışın. Ve çalışmadığınız zamanlarda, rahatlayın ve işi düşünmemeye çalışın. Her aktivitenin kendi zamanı vardır. Üst üste gelmemeleri önemlidir.
3) Kendinizi iyi tanıyın ve gerçekçi olun: Hedefi gerçekten ulaşabileceğinizden daha yükseğe koymak kaygıya sebep olmaktadır.Yapacak birçok işiniz olduğunda bunların hepsini aynı zamanda halletmeye çalışırsınız.Bu aslında durumu iyileştirmek yerine,verimliliğinizi azaltacaktır.Bu nedenle kendinizi iyi tanıyın.Güçlü ve zayıf yönlerinizi bilin. Yapabileceklerinizi ve yapamayacaklarınızı iyi ayırt edin. Bu sayede kendinize ve hayata karşı daha gerçekçi olur,daha gerçekçi tercihler yaparak kaygınızı azaltmış mutluluğunuzu arttırmış olursunuz.Yapmanız gereken her şeyi yapamayacağınızı fark ederseniz bunun için endişelenmeyin.En önemli görevleri ilk sıraya koyun ve önce onları halledin.Her şeyden öte,endişelenmek sizi daha hızlı yapmak yerine yavaşlatabilir.
4)Bir uzmana danışın:Problemlerin daha çok büyümesine fırsat vermeden uzman bir psikolog ya da terapistten profesyonel bir destek almayı ihmal etmeyin.Uzmanlar, genellikle kendisine yukarıda belirttiğimiz şikayetlerle müracaat eden danışanlarının asıl sorunu hakkında araştırmalar yaparak öncelikle tanı koymaktadır. Sonrasında ise temel nedene göre bir tedavi yöntemi belirlemekte ve terapi uygulamaktadırlar
5)Beden sağlığınıza dikkat edin:Sağlıklı yiyecekler tercih etmek, egzersiz yapmak, yapılan her türlü fiziksel aktivite endorfin ve serotonin seviyelerini yükselterek duygusal durumunuzu iyileştirebilir.
6)Sosyalleşin:Arkadaşlarınızla buluşmak,sevdiğiniz bir yakınınız ile telefonda sohbet etmek kendinizi daha iyi hissetmenize sebep olabilir.
Khaled Hosseini’nin söylediği gibi:”İçi dışından yorgun olanlara değmeyin.” Çevrenizde,yukarıda saymış olduğumuz ruhsal yorgunluğa ait belirtileri gösteren insanlara karşı anlayışlı olmaya özen gösterin.Yaşadıkları sorunları ve hislerini küçümsemeyin.Onları yargılamak yerine duygusal yorgunluk halini atlatabilmeleri adına farkındalık kazanmaları adına onları bilgilendirin.
Özetle;duygusal yorgunluk hepimizi etkileyebilir.Ancak, bu durum onu çözülmez yapmamaktadır.Onunla mücadele etmenin yolları da vardır. Ruh sağlığı,beden sağlığı ile iş birliği içerisindedir.Herhangi birinde yaşanan aksaklık diğerine de zarar vermektedir.Bundan dolayı yaşamınız boyunca sizi yalnız bırakmayan bedeninizin size gösterdiği en ufak bir uyarıyı dahi görmezden gelmeyin.Zira bedeninizin siz gösterdiği en ufak bir uyarı,temelinde ruhsal olarak daha büyük bir riski barındırabilir.
Kendinize dönmeyi ve ruhunuzu dinlemeyi ihmal etmeyin.Sağlıkla kalın.
AYNUR SILA DUMAN
KAYNAKÇA
https://www.psikosanat.com.tr/duygusal-yorgunluk/
https://www.doktortakvimi.com/blog/sebebini-bilmedigimiz-yorgunluk-duygusal-yorgunluk-olabilir-mi
https://aklinizikesfedin.com/duygusal-yorgunluk-ile-nasil-mucadele-edilir/
(Vildan ATEŞ, Leyla KANIK DTCF Dergisi 62.1(2022): 786-814 794)
(Vildan ATEŞ, Leyla KANIK DTCF Dergisi 62.1(2022): 786-814 795)
Bir yanıt yazın