PSİKOLOJİK İLK YARDIM NEDİR?

Psikolojik ilk yardım bireysel ya da toplumsal düzeyde olumsuz etkilere sebep olan afet, kaza terör saldırısı gibi bir olay sırasında ya da sonrasında gerçekleştirilen bir çeşit erken dönem psikososyal müdahale yaklaşımıdır. Olumsuz olayların bireyler üzerinde yarattığı travmatik etkileri en aza indirmeyi amaçlamaktadır. Psikolojik ilk yardım:

● İhtiyaç ve kaygıları belirlemek,

● Gıda, su, bilgi almak gibi insanların temel ihtiyaçlarının karşılanmasını sağlamak,

● İnsanları konuşmaya zorlamadan dinlemek ve onları rahatlatıp sakinleşmelerine yardımcı olmak,

● Kişileri gelecekteki olası zararlardan korumak gibi konuları içermektedir.

Psikolojik İlk Yardım Ne Değildir? Psikolojik ilk yardım konusu aynı zamanda diğer psikoloji uygulamaları ile karıştırılan ve yanlış anlaşılmalara sebep olabilen bir uygulamadır. Bu yüzden psikolojik ilk yardımın sadece ne olduğunu değil ne olmadığını da bilmek gerekir.

● Sadece profesyonellerin uygulayabildiği profesyonel psikolojik danışmanlık değildir.

● Strese neden olan olayların detaylı tartışmasını ve analizini yapmak değildir.

● Kişilerin olaydaki duygularını ve tepkilerini anlatmak için baskı yapmak değildir. Psikolojik İlk Yardım Nasıl Yapılır? Psikolojik yardımı etkili bir şekilde yapabilmek için öncelikle etkili iletişim kurmak gerekir. Bunun için yardım edilecek kişinin yaşına, cinsiyetine, kültürüne, hikayesine, mahremiyetine saygı duymak gerekir. Kişinin yanında durmak, onu dinlediğini hissettirmek ve bunu yaparken sabırlı olmak gerekir. Ayrıca kişiye yanlış bilgi sağlamamak ilişkileri kötüye kullanmamak da gerekir. En önemlisi bunun yardım olduğu unutulmamalı ve karşılığında herhangi bir şey istenmemelidir. Sonrasında kriz olayı ve mevcut durum hakkında bilgi toplanmalı ve hazırlık yapılmalıdır. Hazırlık aşamasından sonra psikolojik ilk yardım uygulamasına geçilir. İlk yardım uygulaması üç aşamada gerçekleşir:

1) İzle: Bu kısımda acil temel ihtiyaçları olan ve ciddi stres tepkileri gösteren insanları kontrol etmek gerekir. İnsanların gösterdikleri titreme, ağlama, kaygı, korku, kafa karışıklığı gibi belirtileri gözlemleyerek kimin öncelikli olarak yardıma ihtiyacı olduğu belirlenir.

2) Dinle: Yardıma ihtiyacı olan insanlarla iletişime geçilir. İhtiyaç ve kaygıları sorulur ve onları dinleyip yardımcı olmaya çalışılır. Karşımızdaki kişiyi gözlerimizi kulaklarımızı ve kalbimizi açarak dinlemek ve kaygılarını gerçekten duymak gerekir. Aynı zamanda karşımızdaki kişinin sorunlarıyla ilgilendiğimizi ve sorunlarına saygı duyduğumuzu belli etmemiz gerekir.

3) Bağ Kur: Kişilerin ihtiyaçlarını dinledikten sonra onların hizmetlere ulaşması ve problemlerinin çözülmesi için gerekli yardım sağlanır. Kişilere bilgi verilir. İnsanların sevdikleriyle bağ kurması sağlanır ve sosyal destek almasına yardım edilir. Psikolojik ilk yardımın kısa süreli bir yardım olduğu unutulmamalı ve bir insanla sadece bir iki kez görüşülebileceğinin bilincinde olarak o insanla derin bir bağ kurmaktan kaçınılmalıdır. İnsanlara kendilerine yardım etmeleri ve durumun kontrolünü yeniden sağlamaları için yardım edilmelidir.

Yaren Şentürk

Kaynakça

Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği (2014). Psikolojik İlk Yardım: Saha Çalışanları için Rehber.