ALDATMAK BİR NEDEN MİDİR YOKSA BİR SEÇİM Mİ ?

  Aldatmak TDK’de beklenmedik bir davranışla kişiyi yanıltmak, eşine sadakatsizlik etmek, ihanet etmek; birine verilen sözü tutmamak olarak geçmektedir. Aldatmak denilince genellikle akla ilk gelen partnerin ilişkilerine olan sadakatsizliğidir. Bir araştırmaya göre evli erkeklerin %50’den fazlasının ve evli kadınların %50’ye yakınının, evliliklerinin herhangi bir döneminde evlilik dışı ilişki yaşadıkları söylenmektedir (Atwood ve Seifer, 1997). Peki insanlar neden partnerlerine sadık olmak yerine aldatmayı seçerler? İnsanlar hangi psikolojiyle aldatmaya yönelirler? Aldatmak yalnızca bireylerin içlerindeki boşluğu doldurma isteğinden mi doğar? Kişiyi aldatmaya iten yalnızca romantik ilişkideki problemler midir? Kişiyi çevresel faktörler de aldatmaya iter mi? 

  Bazı düşünürlere göre insanların aldatmayı seçmesinin nedeni içindeki boşluğu doldurma isteğidir. Oysa aldatmak boşluğu doldurmak istemenin aksine öğrenilmiş bir davranış olabilir. 

  İnsanlar neden aldatır? 

  İlişkideki toksiklik zaman zaman bireyleri aldatmaya itebiliyor. İlişkiden memnun olmamak, her şeyden şikayet etmek, partnerin görüşüne saygı göstermemek, partnerin sürekli olarak yanlışını aramak, kendini ifade etmesine izin vermemek ve özellikle de yetersiz hissettirmek (duygusal, fiziksel, cinsel) partneri başka insanlarda farklı heyecanlar aramaya, özgüvenini artırmaya; düşüncelerinin, isteklerinin anlaşılmasına ihtiyaç duymasına neden oluyor bu da partnerin aldatmayı kendine hak olarak görmesine sebep olabiliyor. Ancak ilişkinin toksik olması kişiyi aldatmaya iten tek neden değil. İlişki her açıdan olumlu olsa bile kişinin çevresinde ihanet normal olarak algılanıyorsa ve özellikle de aile içinde aldatan birey örneği varsa kişinin de ihanete başvurma ihtimali biraz daha yüksek oluyor. 

  Bir diğer neden de cinsiyet hormonu olabilmektedir. Erkekler kadınlara kıyasla daha fazla aldattığı araştırmalar sonucu bulunmuştur. Bunun nedeni testosteron hormonu fazlalığıdır. Testosteron hormonu erkeklerin cinsellik dürtüsünü daha fazla hissetmelerine sebebiyet vererek onları aldatmaya eğilimli kılar. Testosteron hormonu ne kadar yüksek çıkarsa aldatmaya eğilim o kadar artar. Kadınlar ise toplumun dayatmış olduğu ataerkil sistemin altında ezilmekten korktuğu için varlığını kanıtlama çabası onu aldatmaya itebilir. Araştırmalar; erkeklerin daha çok cinsel aldatmaya, kadınların ise daha çok duygusal aldatmaya yöneldiğini ortaya çıkarmıştır (Thomson, 1984).

  Bireyin maddi durumun güçlü olması bireyin yasak ilişki yaşamak için farklı yerlerde bulunabilme gücünü olumlu etkilediğinden bu kişilerin partnerlerini aldatma ihtimalinin yüksek olduğu düşünülmektedir. Atkins, Baucom ve Jacobson’un (2001) yaptığı araştırma sonucu maddi durumu yüksek olanlar ve aldatan bireyler arasında olumlu yönde bir korelasyon olduğu saptanmıştır..

  Psikolojik baskı kişileri aldatmaya iten başka bir sebep olabilir. Kişiler bir konu hakkında aşırı baskılanıyor ve bundan mutsuz oluyorlarsa bu durumu unutabilmek için daha büyük bir yanlış yapma isteği içlerinde belirebiliyor ve aldatmak onlar için bir seçenek haline geliyor. Örneğin aşırı muhafazakar bir dine inandırılmak ve bu dine göre hayatını şekillendirmek için kişi baskılanıyorsa kişinin içindeki duygular dışarıya partnerini aldatmak olarak çıkabiliyor. 

  Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisinde üçüncü sırada “Sevgi ve Aidiyet İhtiyacı” yer alır. Bu ihtiyaç insanların sevmeye ve sevilme ihtiyacına aynı zamanda bir gruba ait olma ihtiyacı olduğunu gösterir. Kişi partneri tarafından bu ihtiyaçlarının giderilmediğini düşünürse bunları karşılamak için başka insanlara yönelebilir yani kişi kendine aldatmayı seçenek olarak görebilir.

  Aldatan kişiler aldatmadan sonra genellikle vicdan muhakemesi yaparken bulurlar kendilerini. Ancak aynı zamanda aldatılan kişinin yanlışlarını aramaktan da kendilerini alıkoyamazlar çünkü yaptıkları şeyin ağırlığını ancak böyle hafifletebileceğine inanırlar. Partnere temel yükleme yaparak yani aldatmayı seçmesinin nedenin karşı tarafın karakterinden, yaptığı yanlışlardan dolayı seçtiğini düşünerek omzundaki vicdan yükünü hafifletmeye çalışabilir.

  Özetle; içimizdeki boşluğu doldurma isteği, toksik ilişkiden kaçınma, çevresel koşullar, testosteron hormonu fazlalığı, toplumsal roller, maddi durum, duygusal baskı; duygusal, sosyal, cinsel ihtiyaçları karşılama isteği aldatan insan psikolojisini bize gösterir. “İnsan neden aldatır” sorusunun cevaplarıdır. Aldatmanın neden ne olursa olsun kişinin yaptığı bir seçim olduğu ise hiçbir zaman unutulmamalıdır.

Rümeysa AKAYDIN

KAYNAKÇA : 

Kantarcı, Didar. Evli Bireylerin Bağlanma Stillerine Göre Aldatma Eğilimleri ve Çatışma Yönetim Biçimlerinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2009

Dr. Sabri Burhanoğlu Köşe Yazıları, “Aldatmanın Nedenleri”, Erişim Tarihi: 26.07.2023 https://www.sabriburhanoglu.com/aldatmanin-nedenleri

Tappy, “Aldatma Psikolojisi Kaynakları Nelerdir”, Erişim Tarihi: 24.07.2023 https://usetappy.com/tr/aldatma-psikolojisi-kaynaklari-nelerdir