Dissosiyatif Bozukluklar

Dissosiyasyon, normal işlevinde bütünlük içerisinde olan bellek, algı, bilinç, motor kontrol ve davranışta ayrışma ya da devamlılığın olmamasıdır. Dissosiyatif bozukluklar en çok çocukluk çağı travmalarından dolayı ortaya çıkar ve düzensiz bir sürece girer. Travmalara karşı uygulanan bir savunma mekanizmasıdır. Hasta, yaşadıklarını başka rollere aktararak oluşabilecek anksiyeteden uzaklaşır.

Dissosiyasyon süreklilik gösterirse patolojik bir sürece girebilir. Dissosiyatif psikopatolojinin birincil belirtileri; amnezi, depersonalizasyon (benlik yitimi), derealizasyon ve bilinç bulanıklığından oluşur. Bu bozuklukların en kapsamlısı olan Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu (DKB), kişinin bellek, bilinç, motor kontrol gibi işlevlerinin çoğunu etkiler. DKB hastaları, içlerinde başka insanların yaşadıklarını, onların isimlerini, yaşlarını, mesleklerini bildiklerini ve bazılarının da seslerini duyduklarını belirtmişlerdir.

Bu hastalarda kişilikler iki başlık altında incelenir:

• Alter: İki veya daha fazla kişilik grubu.
• Host: Ev sahibi kişilik, kişinin kendi belleği.

Dissosiyatif hastalarda kişilik geçişleri sırasında baş ağrıları yaşandığı bilinmektedir. Hastanın amneziden dolayı bu geçişlerin farkında olmadığı da savunulmaktadır.

Dissosiyatif bozukluklar hakkında söylemek istediğim başka bir şey ise, bu hastalığın diğer psikolojik hastalıklarla olan paralelliğinden ötürü ortaya atılan yanlış tanılardır. Bu durum çok önemlidir çünkü yanlış tanılar, yanlış tedaviler doğurur ve dolayısıyla iyileşme gerçekleşemez. Genel olarak şizofreni ile karıştırılan bu bozukluğun semptomları, yapılan analizlere göre şizofreni hastalarının %20’sinde rastlanmıştır. Bunun yanı sıra obsesif-kompulsif bozukluk (OKB) ve sınırda kişilik bozukluğu da dissosiyatif bozukluk ile karıştırılabilmektedir.

Kaynakça:

• Akcan, G., & Öztürk, E. (2018). Dissosiyatif Temel Belirtiler ve Temel Psikoterapötik Yaklaşımlar. In E. Öztürk (Ed.), Ruhsal Travma ve Dissosiyasyon (pp. 20-30). Ankara: Türkiye Klinikleri.
• Şarlak, D., & Öztürk, E. (2018). Dissosiyatif Bozuklukların Epidemiyolojisi. In E. Öztürk (Ed.), Ruhsal Travma ve Dissosiyasyon (pp. 14-19). Ankara: Türkiye Klinikleri

Gül Aslan