Porto Rikolu sendromu (Ataque de nervios) nedir?

   Kültüre  özgü psikolojik bir sendrom olan ‘Porto Rikolu’ sendromu ilk olarak Porto Riko’da Porto Rikolu bir gençte gözlendi ve daha önce karşılaşılmamış bir hastalık olarak kayıtlara geçti. İspanyolcada ‘Ataque de nervios’olarak adlandırılmakta ,ayrıca bunu bir deyim olarak da kullanmaktadırlar. İngilizcede ise ‘Attack of the nerves’ olarak adlandırılmaktadır. Özellikle Porto Rikolu ve Amerika Birleşik Devletleri’nde yaşayan Hispanik(İspanyol) popülasyonlar için sağlık hizmetlerine odaklanan, ABD’li psikiyatristler tarafından yürütülen çalışmalardan sonra bahsedilmiştir. 

Sebepleri ve belirtileri nelerdir?

      Ataque de nervios sıklıkla aile ile ilişkili bir stres verici olayın doğrudan sonucu olarak ortaya çıkar (örneğin yakın bir akrabanın ölüm haberi, eşten ayrılma ya da boşanma, eş ya da çocuklarla çatışma). Belirtiler genellikle ani ve geçici olarak ortaya çıkar, tipik olarak şiddetli psikososyal stresle ilişkilidir. Semptomlar, düşüncesiz ve dramatik davranışlar biçiminde gözlenir. 

Örneğin;

Kontrol edilemeyen ağlama,

Titreme, 

Çığlık atma, 

Yoğun öfke, 

Yüz ve başın kızarması,

Nesneleri kırıp dökme, 

Disosiyatif deneyimler, 

Sözlü ve fiziksel saldırı.

     Bazen bayılma, intihar girişimi veya gasp benzeri davranışlar da görülebilir. Kısa süreli tutarsız psikoz ve işitsel/görsel halüsinasyonlar da nadiren eşlik edebilir. Genellikle aile içi stres kaynaklıdır ve DSM-IV-TR’de kültüre özgü bir sendrom olarak sınıflandırılır.

Bu Sendroma Sahip Bireylere Nasıl Yaklaşmalıyız ve Tedavi Süreci Nasıl İşlemektedir?

Kendileriyle ilgili bir sorunu olduğundan, genellikle bireyin tek başına sağlıklı bir şekilde başa çıkması zordur. Profesyonel yardım olmadan iyileşmek neredeyse imkansızdır. Porto Rikolu Sendromu genellikle anksiyete ve panik bozukluğu gibi tedavi edilir. Bilişsel davranışçı terapi yöntemi kullanılarak, kişiler tetikleyici düşüncelerini fark eder ve bu dürtüleri yönetmek için sağlıklı başa çıkma mekanizmaları geliştirir.

Yaren UZUNER

Kaynakça 

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6493999

https://tr.wikipedia.org/wiki/Ataque_de_nervios

https://www.sciencedirect.com/topics/psychology/ataque-de-nervios