Bibliyoterapi Nedir? Nasıl Uygulanır?

Bibliyoterapi, kitaplar aracılığıyla insanın kendisini tanıyıp içgörü kazanabilmesine yardımcı
olmayı amaçlayan bir terapi biçimidir. İnsanın kendi kişiliğini tanıyabilmesine yardımcı
olunarak, onun gelişimine katkıda bulunulur. Aynı zamanda bu yolla, insanlar arasında farklı
bir iletişim süreci başlatılmış olur.
Literatürdeki ‘Bibliyoterapi’ ile ilgili tanımlara baktığımızda bunların tümünde ortak olarak,
bibliyoterapinin, kitaplar aracılığı ile bireyin sorunlarını tanıyıp çözebilmesine bir yardım
yaklaşımı olduğunun vurgulandığını görüyoruz.
Birçok tanımda, ‘Bibliyoterapi,’ edebiyatla okuyucunun kişiliği arasındaki dinamik bir ilişki
süreci olarak tanımlanmaktadır. Bu ilişki, Ruh Sağlığı alanında çalışan bir uzman ile
kurulabildiğinde, ‘okuyucu’ duygusal sorunlarıyla yüz yüze gelebilir ve olumlu değişimler
yaşayabilir.
Bibliyoterapi, bireyin yaşamında her an ortaya çıkabilecek günlük, sıradan sorunların
çözümünde kullanılabildiği gibi, daha yoğun ve karmaşık duygusal sorunların ele alındığı
psikolojik yardım süreci içerisinde de kullanılabilir. Ayrıca, çocuklarla ve gençlerle, onların
içinde bulundukları gelişim dönemine özgü gereksinimlerini tanıyabilme ve
karşılayabilmelerine yardım amacıyla kullanıldığında da, yararlı ve etkili bir iletişim aracı
olabilmektedir.

Genellikle, birçok insanın kitap okuma nedeni, kendi dışındaki diğer insanların belirli
sorunlara yaklaşımlarını öğrenebilmektir. Yaşamakta oldukları sorunlara çözüm arayan
kişilere, yardım amacıyla eğitim ortamlarında, onlara yaşantı zenginliği kazandırabilmek
amacıyla Ruh Sağlığı çalışanları ve öğretmenler, edebiyattan yararlanabilirler. Seçtikleri
öykülerle, onları birçok yeni sorun çözme yoluyla tanıştırabilirler. Ayrıca, onların yaratıcı
yönlerini devreye soktuklarında, kendilerinde var olan keşfetme ve çözümler üretebilme
güçlerini görebilmelerini harekete geçirebilirler. Seçenek üretmenin, bir sorunun çözüm
yollarının sonsuz olduğunu fark etmenin keyfini yaşamalarına olanak sağlarlar.

Bibliyoterapi günümüzde yeniden gündeme gelen bir konudur. Bibliyoterapi aşağıdaki
amaçlara yönelik kullanılabilir:
● Bibliyoterapi kullanılarak, bireyin yaşamakta olduğu sorunun yalnızca kendi başına gelmiş
bir sorun olmadığı, birçok kişinin de benzer sıkıntı yaşamakta olduğu gerçeğini, görebilmesi
sağlanır.
● Yaşanan sorunların yalnızca tek bir çözümünün olmadığı, bireyin yaratıcı gücünü devreye
sokarak çok çeşitli çözüm yollana ulaşabileceğini görebilmesine yardımcı olunur.
● Bireyin sorununu daha özgürce ifade ederek daha özgürce tartışabilmesinin önü açılır.
● Bireyin sorununu yapıcı bir eylem planı hazırlayarak çözümlemesine yardımcı olunur.
● Bireyin olumlu bir benlik kavramı geliştirebilmesine katkıda bulunulur.

● Bireyin üzerindeki duygusal ya da bilişsel baskı hafifletilmeye ya da kaldırılmaya çalışılır.
● Bireyin kendini kabul edebilmesi için destek sağlanır.
● Bireyin kendi dışında bazı ilgi alanları oluşturabilmesine rehberlik edilir.
● Bireyin, çevresindeki insanların davranışlarını ve onları belli bir biçimde davranmaya
güdüleyen psikolojik güçleri tanıyabilmesine, ayrıca kendi sahip olduğu anlama ve
yorumlama gücünü geliştirmesinde ona yardımcı olunur.

Bibliyoterapi çalışmaları sırasında, insan kendi yaşam öyküsünü yeniden yakalayabilir,
yorumlayabilir, üzerinde oynayabilir ve okunan her öyküyle yeni ufuklara doğru yol alabilir.

Özge Barlas