Sosyal Kıyaslama

İnsanlar sosyal varlıklardır bu yüzden diğer insanlarla etkileşim içine girerler. Bu etkileşim içinde ilk kez Festinger tarafından kullanılan sosyal kıyaslama ya da diğer bir ismiyle sosyal karşılaştırma yaparız. Acaba o benden daha mı başarılı? Daha mı güzel? Daha mı çok seviliyor? Gibi soruları içinizden geçirdiğiniz oldu mu? Sosyal kıyaslama kişinin kendini tanıması ve gerçekleştirebilmesi için bir araçtır. Sosyal kıyaslama gayet insanı ve doğal bir süreçtir. Festinger insanların doğuştan karşılaştırma eğiliminde olduklarını söyler. Genelde stresli iken karşılaştırma yaparız. Ben bu yazımda ergenlikte ve İnstagramda yaşanan kıyaslamadan bahsedeceğim. Hayat sürekli değişim içindedir ve bu değişim gerçekleşirken kaygılanıp streslenebiliriz. Erikson’a göre değişimin en yoğun olduğu dönem ergenliktir. Yetişkinliğe geçişin ilk adımı olan ergenlik oldukça stresli ve kıyaslamaya çok açıktır. Bu dönemde özellikle akademik açıdan kıyaslama görülebilir. Kıyaslama, kişinin kendini çeşitli konularda nasıl gördüğünü de söyler. Kişinin benlik şeması yüksekse daha sağlıklı davranışlar sergilerler. Kendisine güvenen ve değer veren bireyler diğer insanlarla etkili bir iletişim sağlarlar.

Türkiye’de en aktif kullanılan sosyal platformlar arasında 3.sırada yer alan İnstagram’da kişiler izlendiklerini bildikleri için yüksek benlik saygısı gösterirler. Benlik kişinin kendini nasıl gördüğü ve tanımladığıdır. Benlik saygısı ise olmak istediği kişi ve olduğu kişi arasındaki farklardır. Etkileşimin çok fazla olduğu ve insanların en iyi hallerini paylaştıkları bu platformda diğer insanlarla karşılaştırma yaparak kötü hissedebiliriz. Kafam dağılsın düşüncesiyle girip uyuşmuş ve mutsuz halde çıkabiliriz. Çünkü İnstagram bizi kıyaslamaya itiyor. Sosyal medya günümüzdeki kadar yaygın olmadığında kıyaslama daha azdı çünkü çevremiz, erişebildiklerimiz, gördüklerimiz daha sınırlıydı.

Neden Karşılaştırma

 Peki neden karşılaştırma yaparız biraz da buna bakalım. Kişinin kendini değerlendirme ihtiyacından dolayı bireyler genelde kendisinden daha başarılı kişileri hedef aldığını söyleyebiliriz. Bu da kişiye nasıl gelişeceğine dair fikir verir. Üniversite öğrencileri ile yapılan bir çalışmada öğrencinin kendisinden daha başarısız öğrencilerle kıyas yapması başarısının düşmesine sebep olduğu gözlemlenmiştir. Bir başka neden olarak ise ilişki kurma ihtiyacını söyleyebiliriz. Karşılaştırma yapılan kişinin de kendisiyle benzer şeyler yaşaması rahatlık verir. Yapılan araştırmalarda insanların çoğunlukla kendisine benzer ya da daha kötü konumda olan insanlarla karşılaştırma yaptığı, daha iyi olan kişilerle karşılaşma yapmaktan kaçındığı gözlemlenmiştir. Çünkü bu acı vericidir. Kişi zorlandığı bir durumla karşı karşıya kalınca kendinden daha kötü durumda olan insanlarla kıyaslama yaparak daha iyi hissetmeye çalışır. Kendinden daha iyi insanlarla karşılaştırma yapmak ilham verici ya da yıldırıcı olabilir. Özetle biz karşılaştırma yapmak için çaba sarf etmeyiz. Ancak yapılan karşılaştırma sonrası onu geçersiz kılmak için çaba sarf ederiz.

Tavsiyeler

Eğer siz de sosyal kıyaslama yapıyorsanız size birkaç tavsiyede bulunmak isterim. Hayatta her zaman sizden daha iyi ya da daha kötü durumda olan insanlar olacak çünkü hayatın doğası bu. Eğer hep sizden daha iyi olanlara bakıp üzülüyorsanız biraz da bakış açınızı değiştirin. Sizin yaşadığınız hayatı yaşamak isteyen insanlar da vardır. İllaki karşılaştırma yapacaksanız dünkü sizle bugün ki sizi karşılaştırın çünkü herkesin görevi, yaşam amacı farklıdır. Kendinizi alkışlamayı, şükretmeyi de deneyebilirsiniz. Bunlar benliğinizi de yükseltir. Son olarak mutluluk bir duygudur hayat şekli değildir.

BEYZA DUMAN

Kaynakça :

http://dspace.arel.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12294/171