Varoluşsal Kaygı Nedir?

Varoluşsal kaygı, varoluşumuz veya ölümün kaçınılmazlığı konusunda genel bir umutsuzluk, korku veya şiddetli sıkıntı duygusu olarak tanımlanabilir. Varoluşsal kaygı terimlerinin kökleri, varoluşun anlamı ve amacına genel ve bireysel bir bakış açısıyla odaklanan varoluşçuluk felsefesine dayanmaktadır. Varoluşçular, kaygıyı mental sağlık uzmanlarından daha farklı bir şekilde değerlendirirler.

Varoluşçuluk felsefesinde genel olarak kaygı şu şekilde ele alınır;

• Kaygı, çözülmesi gereken bir sorun olarak algılanmaz. Bunun yerine o, hayatın kaçınılmaz bir parçası ve herkesin deneyimleyeceği, olumlu olan ve bize hayat hakkında önemli dersler verebilecek bir olgu olarak görülür.
• Varoluşsal kaygılar; bir farkındalık yolculuğu, gerekli bir deneyim ve karmaşık bir fenomendir. Kendi özgürlüklerinizin ve bir gün hayatın sizin için sona ereceğinin farkındalığından doğar.
• Yaşamın nihai kaygıları; ölüm, özgürlük, izolasyon ve anlamsızlıktır. Bu endişelerin de korku gibi olumsuz duygulara neden olduğu düşünülür. Çünkü seçimlerimizin doğru olduğundan asla emin olamayız ve bir kez bir seçim yaptığımızda aslında bir başka alternatifi direkt reddetmiş oluruz.

Varoluş Kaygısı Nasıl Ortaya Çıkar?

 Varoluş kaygısı, genel olarak yaşamın geçiş dönemlerinde ortaya çıkan ve bu döneme uyum sağlamakta güçlük çekildiğini gösteren bir durum olmakla beraber, hayatın anlamsız olduğu ve herkesin en sonunda bir gün öleceği ve bundan ötürü yapılan eylemlerin bir anlamı olmadığı düşünceleri ile karakterizedir. Örneğin, evden ilk kez ayrılan bir üniversite öğrencisi ya da zorlu bir boşanma sürecinde olan bir erişkin, yaşam dayanaklarının çökmekte olduğu duygusuna kapılabilir ve varoluşunun anlamını sorgulamaya başlayabilir. Bu sorgulama sonucu kendine tatmin edici bir cevap bulamazsa, durum varoluşsal krize dönüşebilmektedir. 

Kaygı bozukluğu ya da depresyonu, takıntı-zorlantı bozukluğu ya da sınırda (borderline) kişilik bozukluğu olan kişiler, varoluş bunalımı yaşamaya daha yatkındırlar. Varoluşçuluk kuramına göre, yaşamda, herkesin seçim yapma özgürlüğü vardır; ancak seçim yapabiliyor olma özgürlüğü, sorumlulukları da birlikte getirir. Ancak ölüm yazgısını göz önünde bulundurunca, kişinin giriştiği eylemler, ona anlamsız gelebilir. Bu yüzden, özgürlük, çaresizliğe yol açabilir ve özgürlükle gelen sorumluluk, kaygı duymaya neden olabilir. Yanlış seçim yapacak olma korkusu ortaya çıkar.

Varoluşsal Kaygı Belirtileri;

Düzenli, günlük kaygının bazı belirtileri vardır: hızlı kalp atışı, terleme, nefes darlığı, ağız kuruluğu ve daha fazlası. 

Varoluşsal Kaygı ise, fiziksel semptomlardan daha fazla zihinsel veya duygusal semptomlara sahip olabilir. Bazı varoluşsal kaygı belirtileri şunlardır: 

  • Karar vermede zorluk
  • Umutsuzluk ya da pişmanlık yaşamak
  • Günlük hayatın bir mücadele olduğunu hissetmek
  • Genellikle zaman harcadığınız insanlardan veya etkinliklerden çekilmek
  • Motivasyon eksikliği
  • Yaşam boyu inançları sorgulamak
  • Panik atak geçirmek

Varoluş Kaygısı Tedavi Yöntemleri

Varoluşsal kaygı, diğer kaygı türleri kadar belirgin olmasa da yine de yönetilebilir.

Varoluşsal kaygı için faydalı olabilecek iki terapi türü vardır: varoluşçu terapi ve logoterapi. 

Varoluşçu terapi, insanların insan deneyimi ve kendileri hakkındaki hem zorlukları hem de soruları tanımlamalarına ve her ikisini de tamamen kucaklamayı öğrenmelerine yardımcı olur. 

Logoterapi, hayatta anlam bulmaya ve bu anlamı zorlukların üstesinden gelmeye yardımcı olmak için kullanmaya odaklanan bir terapi türüdür.

Yine kişinin kendisinin varoluş kaygısını hafifletmek için uygulayabileceği yöntemlerden bazıları şunlardır;

–Duyguları Benimsemek: Varoluşsal kaygı ile baş etmenin ilk adımı bu kaygıyı kabul etmek ve olumlu, olumsuz tüm duyguları anlamaya çalışmaktır. 

–Kaygıları Yazıya Dökmek: Bir not defterine kaygılarınızı yazmak ve bu kaygıların getirdiği hisleri not etmek yararlı olacaktır. 

–Konuşmak: Güvendiğiniz insanlarla bu hisler hakkında konuşmak, rahatlamanızı sağlayabilir. 

–Meditasyon Yapmak: Anda kalma uygulamaları, düşüncelerden uzaklaşmaya ve anın bilincinde olmaya yarar sağlayacaktır.

–Kontrol Edebileceğiniz Şeyleri Odaklanmak: Geçmişi değiştirmek veya geleceği görmek mümkün olmadığından, şu anda kontrol edilebilecek durumlara odaklanmak sizi daha iyi hissettirecektir. 

Kaynakça:

• https://www.boylampsikiyatri.com/varolus-bunalimi/
• https://www.getheltia.com/blog/varolussal-krizlerden-ozgurlesmek
• https://www.sehercakmak.com/blog/varolussal-kaygi-nedenleri-belirtileri-ve-tedavisi

Yasemin Özçelik