
ÇOKLU KİŞİLİK BOZUKLUĞU
Kişilik Bozukluğu Kişilik, genetik yatkınlığın önemli olmasıyla birlikte ağırlıklı olarak çevre ile etkileşim sonucu oluşur. Bir insanın doğumundan itibaren çevresindeki diğer bireyler ile olan etkileşimi kişilik oluşumunu etkilemektedir. Kişilik bozukluğu, ergenlik ya da erken yetişkinlik döneminde ortaya çıkan ve artık kişilik özelliklerinden birisi haline gelmiş olan bir rahatsızlıktır. Kişilik bozukluklarının tedavi süreci oldukça uzun ve süreklilik gerektirmektedir. Çoklu Kişilik Bozukluğu Dissosiyatif kişilik bozukluğu olarak da bilinen çoklu kişilik bozukluğu, bireyin kendi kimliğinin dışında başka kişi ya da kişilerin de var olmasıyla karakterize edilmiş bir ruhsal bozukluk olarak karşımıza çıkmaktadır. Çoklu kişilik bozukluğu Kavramını ilk kez duyan kişiler için bu ruhsal bozukluk; filmlerde ve dizilerde karşılaşılan dikkat çekici, nadir görülen bir durum olarak algılanabilmektedir. Ancak bunun aksine dissosiyatif kişilik bozukluğu günümüzde kliniklere başvuran kişiler arasında oldukça sık görülmektedir. Çoklu kişilik bozukluğu olan kişilerde sıkça görülen diğer durumlar; kişilik bozuklukları, travma sonrası stres bozukluğu, madde bağımlılığı, depresyon konversiyon bozukluğu, somatik semptom bozukluğu, obsesif i-kompulsif bozukluk, yeme bozuklukları, uyku bozuklukları yer alır. Çoklu Kişilik Bozukluğu Belirtileri Bu ruhsal bozukluğa sahip olan kişi içinde kendisinden başka kişi ya da kişilerin olduğunu hisseder. Kişinin içinde hissetmiş olduğu bu kişilere “alter” adı verilir. Bu kişinin fiziksel özellikleri, farklı bir ismi, özgeçmişi, yaşı, cinsiyeti ve diğer benzer özellikleri olabilir. Kişi, içindeki hissettiği bu kişiliği kendisinden yabancı, bağımsız ve farklı olarak algılar. Dissosiyatif kimlik bozukluğunun belirtileri şunlardır: -Normal olan bellek sorunları nedeniyle açıklanamayan kişisel bilgileri hatırlayamama, -İki ya da daha fazla farklı kişilik durumunun varlığı, -Kimlik kaybı, -Kişinin geçen zamana ilişkin öznel deneyiminin kaybı, -Benlik ve bilinç duygusunun bozulması. Çoklu Kişilik Bozukluğu Hastalarında Alter Kişilik Çoğu zaman çoklu kişilik bozukluğu olan hastalarda 2 üzerinde kişilik uzantısı ya da kişilik bulunmaktadır. Genel olarak bu kişiliklerin her biri birbirinden farklı özellikler barındırmaktadır. Her alter kişiliğin hastalıkları, hoşlandıkları yemekler, ilgi alanı gibi özellikleri birbirinden farklı olmaktadır. Ve bu kişiliklerin üstlenmekte oldukları belirli roller bulunmaktadır. Asıl kişiye düşman olan, bunun tam tersi olan ona yardımcı olmaya çalışan, çocuk yaşlarında olan, karşı cinsiyetten olan alter kişilikler neredeyse her dissosiyatif kimlik bozukluğu hastasında yer almaktadır. Çok kişilik bozukluğu olan kişiye düşman olan alter kişilikler agresif eğilimler göstermektedirler. Bu özellikleriyle hastayı koruyan işlevlere sahip olurlar. Küçük çocuk yaşlarında olan alter kişiliklerse genelde geçmişte yaşarlar. Çocukluk zamanlarında kalmışlardır. Çocukken yaşamış oldukları travmatik olaylar ve yaşantıların hala sürdüğünü zannetmektedirler. Bu yüzden çoğunlukla korku içinde olabilirler. Çoklu kişilik bozukluğu olan bireylerde intihara eğilimli alter kişiliklerde bulunabilmektedir. Bu bozukluğun olduğu kişiler kendilerini kesme, saç koparma, başını bir yerlere vurma, jilet atma gibi kendilerine zarar verebilecekleri davranışlar sergileyebilmektedirler. Bu davranışların nedeni de intihara eğilimli ya da düşman alter kişiliklerin rolü bulunmaktadır. Yaygın Alter Kişilikler Çocuk veya ergen kişilik En yaygın olan alternatif kişilik türleridir. Genellikle terapi esnasında ilk keşfedilendir. Bu çocuk kişilikler genellikle oyun oynamayı bilmediklerini, hiç arkadaşlarının olmadığını, sevilmediklerini söylerler. Kurtarıcı Ve Koruyucu Kişilik Bu kişilik diğer veya asıl kişiliği dayanılmaz koşullardan kurtarmak için yaratılmıştır. Koruyucu kişilikler herhangi bir yaş grubundan olabilirler. Genelde orijinal kişiden daha sert ve cesurdurlar. Zalim Kişilik Hastalar, kafalarının içinde, hastayı istismar için suçlayan, kınayan, hastayı incitmekle tehdit eden ve ölmesi gerektiğini ya da istimarcıya boyun eğmenin bedelini ödemesi gerektiğini söyleyen olumsuz ve alaycı mesajlar duyduklarını bildirirler. Genelde ev sahibi olan kişilik bu mesajlara göre hareket ederler. Görülme Sıklığı Çoklu kişilik bozukluğu hastalığının görülme sıklığı şizofreni hastalığıyla hemen hemen aynıdır. Bu oran yaklaşık olarak %1’dir. Dissosiyatif Kimlik Bozukluğunun Tedavisi Bu kişilik bozukluğu hastalığının belirli bir ilaç tedavisi bulunmamaktadır. Bu hastalığın tedavisi tedavisi uygun psikoterapi yöntemi ike mümkün olabilmektedir. Dissosiyatif bozukluğu semptomlarının çoğu hasta ile terapi sürecinde ortaya çıkar. Hastalar terapiye başlayana kadar alter kişiliklerinden haberdar değillerdir. Terapiyle beraber bu kişiliklerin farkına varırlar. Terapi ilerledikçe de alter kişiliklerin sayısı artmaktadır. Terapist, bu kişilik bozukluğuna sahip olan hastanın tüm alter kişileri ile ayrı ayrı konuşurlar. Terapist bu yöntemle uzun vadede hastayı bütünleştirmeyi planlarlar. Bu şekilde hastalar kendileriyle konuşulan alter kişilikler zamanla birleşmeyi kabul ederler. Bununla beraber dissosiyatif kimlik bozukluğu hastası tedavi süreçlerinde kendilerine zarar vermemeleri için hastaneye yatırılabilmektedirler.
Ceren TETİK
Kaynakça: https://www.memorial.com.tr/hastaliklar/kisilik-bozukluklari-belirtileri-nedir-tedavi-yontemleri-nelerdir https://www.evimdekipsikolog.com/blog/disosyatif-coklu-kisilik-bozuklugu-nedir/ https://www.erdempsikiyatri.com/dissosiyatif-kimlik-bozuklugu-nedir https://evrimagaci.org/dissosiyatif-kimlik-bozuklugu-coklu-kisilik-bozuklugu-nedir-belirtileri-ve-tedavi-secenekleri-nelerdir-11967
Bir yanıt yazın