
KENDİNİ BAŞKASIYLA KIYASLAMAK
Doğumla başlar kıyaslama cümleleri. Büyükler “Bak onun dersleri seninkinden iyiymiş; falancanın kızı şurayı kazanmış…” gibi birçok cümle kurar. Büyükler tarafından akranlarla kıyaslanan kişi kendini başkalarıyla kıyaslamayı öğrenir. Kendinden iyi durumdakileri gördükçe, daha iyi olmak için çabalar, benim ondan eksiğim ne diye düşünür; kötü durumda olduğunu düşündüğü kişileri fark ettikçe, halinden memnuniyet duyar. Herkes kendi başarılarını ve önemini değerlendirme çabası içindedir. Kıyaslama davranışı bu çabanın bir sonucu olarak ortaya çıkar. Kıyaslama; kişinin kendine ve toplumdaki yerine bakışını, performans göstermedeki verimliliğini ve esenliğini etkileyen bir eylemdir. Kıyaslamanın kişi üzerindeki etkileri kendinden kötü ya da iyi durumda görülen kişi ile kendini karşılaştırmaya göre değişiklik gösterir.
İyi durumda olduğu düşünülen kişi ile kendini kıyaslama
İnsanlar; kariyerinde, sosyal ilişkilerinde ya da özel alanlarında iyi durumda olduğunu düşündüğü kişilerin özelliklerini kendi özellikleri ile karşılaştırır. O kişinin neden daha iyi performans sergilediğini anlamak ister. Bu karşılaştırmanın amacı genelde, benzer performansı sergileyip başarıya ulaşmak olur. Bu durum kendinden iyi olan kişilerin hikayelerinden motivasyon kazanıp olumlu etki yaratabileceği gibi kendindeki eksikliklere odaklanmayı artırdığında sorun haline gelebilir. Özellikle model alınan kişinin başarısına ulaşamayınca kişi, kendini yargılamaya başlar. “ Ben yetersizim, onun gibi olmayı hak etmiyorum” gibi cümlelerle olan özgüvenini kaybeder. Kötü durumda olduğu düşünülen kişi ile kendini kıyaslama Kıyaslamak denince akla genelde kendini eksik görmek gelir. Oysa insanlar, kendilerinden kötü durumda olduğunu düşündükleri kişileri gözlemleyerek mevcut durumlarından memnun olmayı başarır. Bu kıyaslama, kendi başarılarını takdir etmek için bir motivasyon olur. 1954’te psikolog Leon Festionger’in ortaya attığı Sosyal Karşılaştırma Teorisi (social comparison theory)’ne göre kıyaslama yapmak, kendimizi değerlendirmek için kullandığımız bir yöntem. Yani aslında başkaları ile ilgili değerlendirme yapma dürtümüz, başkaları ile değil kendimizle ilgili. Psikologlar bunun evrimsel olarak da bir açıklaması olduğunu ifade ediyor. Kendimizi başkalarına göre değerlendirmek, hangi becerilerde iyi olduğumuzu görmek ve tehditleri algılamak gibi yaşamsal katkılar sağlıyor.
Kendimizi Başkasıyla Kıyaslamaktan Nasıl Kurtuluruz?
1) Farkında olun
Çoğu zaman kendimizi başkalarıyla karşılaştırdığımızın farkına bile varmayız. Yaptığımız şeyi durdurmanın tek yolu, yaptığımız şeyin farkına varmaktır.
2) Karşılaştırmayı bırakın
Karşılaştırma yaptığınızı fark ettiğiniz her zaman, onu durdurmaya çalışın. Bu, kendinizle karşılaştırma harici konular konuşmanız gerektiği anlamına gelebilir. Onların neler yaşadığını bilmiyorsunuz. Onların hayatlarına dair özel detayları bilmiyorsunuz. Eğer bilseydiniz, karşılaştırmalarınız kesinlikle değişirdi. Yaptığınız karşılaştırmaya farkındalık getirin ve başka şeylere odaklanmaya çalışın.
3) Başkalarını aşağılamayın
Şu anda mutsuz olmanız ve kendinizi daha iyi görmek için başkalarını aşağılamanız için hiçbir sebep yok. İnsanları aşağılamaya çalışmak yerine, herkesin güçlü ve zayıf yönleri olduğunu kabullenin.
4) Kusurlarınızı sevin
Hayatı yaşamaya değer kılan şey kusurlarımız. Kusurlarımızı sık sık başarısızlık olarak görsek de, aslında en büyük güçlerimiz olabilirler. Karşılaştırma yaparız çünkü yetersiz hissediyoruzdur, mutsuzuzdur, başkalarında olan bir şey bizde yoktur ve biz bunlara kusur deriz. Bilmeniz gereken şey kusurlar mükemmeldir. Herkesin harika olduğu bir hayat düşünsenize?
5) Sosyal medya detoksu yapın
İnsanları takip etmeseniz bile karşılaştırma yapmadan durmak oldukça zordur, sosyal medyada herkes mükemmel bir hayata sahip. Ruh sağlığınıza odaklanın ve bir sosyal medya detoksu yapın.
6) Kendinizi sevmeye çalışın
Kendinize olan sevgi oldukça önemlidir. Kendinize zaman ayırdığınızda çok daha iyi hissedeceksiniz.
7) Süreci kabullenin
Hayat doğrusal bir süreç değildir. Dertler, beklenmedik acılar ve çok fazla gereksiz stres var. Başarılı olmak istiyorsanız çalışmalısınız fakat şu an bulunduğunuz konumun kötü olmadığının farkına da varmalısınız. Hayranı olduğunuz insanın o konuma nasıl geldiğini bilmiyorsunuz. Büyük olasılıkla birçok pişmanlık, kalp kırıklığı ve hayal kırıklığıyla dolu bir süreçten geçti.
8) Kendinize karşı gelin
Kendiniz için kendinize karşı gelin. İçinizdeki seslere karşı gelin. Hepimizin kendini kötü hissettirmeye çalışan bir iç eleştirmeni var. Kusurlarımızı yüzümüze vuruyor, nefret edeceğimiz her şeyi bize veriyor ve bizden daha başarılı olan bütün insanları kıskanıyor. İçinizdeki ses konuşmaya başladığında onu susturun.
Buse Baysal
Kaynakça
https://beyinsizler.net/kendinizi-baskalariyla-kiyaslamayi-durdurmanin-10-onemli-yolu/ https://gelisimseninle.com/tr/haber/detay/333/kendimizi-baskasiyla-kiyaslama-tuzagindan-nasil-kurtuluruz https://terapi.datem.com.tr/blog/kendini-baskasi-ile-kiyaslama/
Bir yanıt yazın