
OEDİPUS KOMPLEKSİ
Oedipus kompleksi, bir çocuğun karşı cins ebeveyne duyduğu arzunun yanı sıra aynı cinsiyetten ebeveyne yönelik kıskançlık ve nefreti tanımlar. “Oedipus” terimi, bilmeden babasını öldüren ve annesiyle evlenen Oedipus’un Yunan mitinden gelir. Bu kavram ilk olarak Sigmund Freud tarafından psikoseksüel gelişim aşamaları teorisinde tanıtılmıştır. Kavram, psikoseksüel gelişim kuramını geliştirmeye devam ettikçe giderek daha önemli bir hale gelmiştir.
Bir çocuğun ebeveynleriyle sevgi ve bağ hissetmesi doğaldır. Ancak bazen çocuğun bu duyguları karşı cinsten ebeveyne karşı ilgi, aşırı bağlılık ve sahiplenme şeklinde kendini gösterebilir. Çocuk, aynı cinsiyetten ebeveyni ile rekabet etme veya aynı cinsiyetten ebeveyni kıskanma gibi bilinçsiz davranışlar da sergileyebilir. Freud’a göre oğul bu dönemde babasıyla rekabet halindedir. Sebebi ise babasıyla olan yarışı kazanıp annesini almak istemesidir.Freud’un iddiasına göre çatışmanın Gelişimi, özellikle de 3 ila 5 yaş arasındaki çocuklarda gerçekleşir. Sigmund Freud, erkek çocukların babalarına olan nefretini ve annelerine olan sevgisini tanımlamak için Oedipus kompleksini kapsamlı bir şekilde kullanırken,Freud’un eski bir arkadaşı olan Carl G. Jung ise edipus kompleksi teorisini “Elektra kompleksi” adı altında kızlar için terimi ikiye ayırdı.
Oedipus Kompleksi Nasıl Gelişir?
Oedipus Kompleksi, bir çocuğun cinsiyet farklılıklarının farkına vardığı ve erotik çekim arasındaki çatışmayı harekete geçirdiği bir dönem olan fallik gelişim aşamasında rekabet, kıskançlık ve öfkeyle beraber ortaya çıkar. Aynı zamanda libido ve egonun oluşumu da bu evrede başlar. Yine de erken yaşlarda da olabilir. Sigmund Freud ”Mutluluk Dediğimiz Şey” adlı kitabında “Anneye duyulan cinsel arzular zamanla artıp kuvvetlenir ve baba da bu arzuların önündeki engel olarak görülmeye başlanır; Oedipus kompleksi işte buradan doğar.” der
Oidipus kompleksini çocuklarda fark etmemizi sağlayan bazı belirtiler şunlardır:
- Çocuk kendini babasıyla karşılaştırmaya başlar.
- Babasına karşı nefret içerikli söylemlerde bulunmaya başlar.
- Annesini babasından daha çok sevdiğini ifade eden cümleler kurar.
- Babasını taklit ederek davranır. Tıraş olmak vs. bunlara örnektir.
- Oğlan annesiyle yatmak ister ve babasını yataktan kovar.
- Çocuk, Annesi ile evleneceğini söyleyebilir.
- Ebeveynlerinin tensel yakınlığına tahammül edemez. Öpmesine, kucaklamasına tepki gösterir. Ayırmaya çalışıp, bağırabilir. Yapamazsa ağlamaya başlayabilir.
- Çocuk özellikle hemcins kardeşiyle bağ kurmakta güçlük yaşayabilir ve bu durum kardeşler arasında huzursuzluk ve rekabet yaratabilir.
Burada verilen örneklerin sadece olasılıklar olduğunu ve tüm çocuk-ebeveyn çatışmalarının Oedipus kompleksi ile ilgili olmadığını vurgulamak çok önemlidir.
Kaynakça:
The Passing Of The Oedipus Complex.
The Missing Link: Parental Sexuality In The Oedipus Complex
Mutluluk Dediğimiz Şey,Sigmund Freud
Gözde DEMİRBUĞA
Bir yanıt yazın