CAPGRAS SENDROMU 

CAPGRAS SENDROMU NEDİR?

Capgras sendromu, sanrısal yanlış tanıma bozuklukları içinde tanımlanan, az rastlanan ve inatçı sanrılar ile giden bir bozukluktur.  Capgras sendromu kişinin yakınlarının, ebeveynlerinin ve bazen de kendisinin onlara tıpatıp benzeyen ikizleri ile değiştirildikleri biçiminde sanrılar görmesine neden olan bir ruhsal rahatsızlıktır. Sanrısal bir bozukluk olarak adlandırılan bu rahatsızlık psikolojik bir hastalık olan şizofreninin ilk belirtisi olarak görülmektedir. 

Bu sendromun ortaya çıkabilmesi için psikotik sürecin bir sonucu olarak gerçeği değerlendirme yetisinin bozulmuş olması gerekmektedir. Capgras sendromu oluşumunda, kişilerde yabancılık duyma ve güven duymama gibi düşünceler bulunmaktadır. Bu durumlar ise paranoid eğilimin olduğunu ifade eder.

CAPGRAS SENDROMU NEDEN OLUR? 

Capgras sendromu beynin yüz tanıma ile ilgili bölgesindeki bir problem nedeniyle meydana gelmektedir. Ancak son yıllarda parietal lob işlev bozukluğuna bağlı olarak da ortaya çıktığı görülmektedir. 

Bu sendromun oluşma nedeni beyin kanaması ya da felç gibi durumlardır. Beyin kanaması ve felç sonrasında bazı kişilerde bu sendromun oluşma ihtimali bulunmaktadır. Kişi, yakınına karşı duygu hissetmediği zaman onu tanıdığı bir kişinin kılığına girmiş olarak görmektedir. Bu yüzden de kişi aklını dahi yitirebilir. 

Capgras sendromu Alzheimer hastalığı ya da demans ile yakından ilişkilidir. Bu rahatsızlıklar beyin fonksiyonlarını ve hafızayı etkiler. Gerçeklik duygusunu yoğun bir şekilde etkileyen bir rahatsızlık ise şizofrenidir. Şizofreni rahatsızlığı görülen kişilerde Capgras sendromları gözlenmiştir. Nadiren de olsa serebral lezyonlara sebep olan bir beyin rahatsızlığı da Capgras sendromuna sebep olabilir.

CAPGRAS SENDROMU BELİRTİLERİ 

Bu sendromu yaşayan kişilerde en yaygın olarak görülen belirti sevdiği kişilerin sahtekar olduğuna dair inancıdır. Hiçbir akıl yürütme yöntemi onları bu düşünceden geri döndüremez. Bazı yanılsama halleri kişinin çevresinde dahi bulunmayan, uzak mekanlardaki insanlar, evcil hayvanlar ve nesnelerle ilgili olabilir. Bunama sorunu ile baş başa olan hastalarda sanrılar gidip gelebilir. Kişinin yaşadığı bu belirtiler beyin hasarı ya da Alzheimer hastalığı gibi bir hastalığın semptomları da olabilir. Belirtiler şunlardır: 

• Herkesin sahtekar olduğunu düşünme ve herkesin ona zarar vereceğine dair kuvvetli inanç: Bu korku, Capgras sanrısının temel belirtisidir. Kişiler, kendilerine zarar vereceklerini düşündükleri yalancı suratlı kişilerden fazlasıyla korkarlar. 
• Beklentileri karşılayamamaktan kaygı duyarlar: Capgras sanrısı yaşayan pek çok kişi, müdürlerinin ve meslektaşlarının onlardan çok fazla şey beklediğini düşünür ve korkar. Bu nedenle kendilerini yetersiz hissetme eğilimleri vardır.
• Ekstra sorumluluk almak istemezler: Bu sendromu yaşayan kişiler, yetenek ve becerilerini gösterebilecekleri ek görev ve sorumluluklar üstlenmeyi tercih etmez, hatta bu durumdan özellikle kaçınırlar. Kendilerini spesifik bir işe adama eğilimi gösterirler. Dikkat dağıtıcı her türlü ekstra sorumluluk onlarda korkuya sebep olur.
• Bir sahtekar döngüsü içerisinde yaşarlar: Capgras sendromu yaşayan kişiler başarılı olduklarında kendilerinden şüphe duymaya başlarlar. Bir şeyler başardıkları her an, başka kişilerin yetenekleri ile ilgili gerçeği fark etmelerinden endişelenirler.
• Başarıyı dış etmenlere atfederler: Bu sendromu yaşayan kişiler yetenekli oldukları alanları reddederler. Elde ettikleri başarıların arasında şansın ya da dış etmenlerin etkili olduğunu düşünürler. Çevrelerindeki çoğu insandan daha çok çalışmaları gerektiğine inanırlar.
• Öz sabotaj yapabilirler: Capgras sanrısı eğilimli olan kişiler başarısızlık korkusuna sahiptir ve düşük özgüvenle hareket ederler. Başarılı olmak ile fark edilmekten kaçınma arasında devamlı olarak bir iç mücadele halindedir. Yaşanan bu mücadele pek çok kişinin potansiyeline ulaşmasını önler.
• İş konusunda tatminsizlik yaşarlar: Sendromu yaşayan kişiler işlerinde mutsuz hissederler. Başarısızlık korkusu ve keşfedilme korkusu ile ekstra sorumluluk ya da terfi istemezler.
• Hedef belirleme konusunda aşırıya kaçabilirler: Şiddetli başarısızlık korkusu ve en iyisi olma isteği, kişilerin spesifik görevleri tamamlarken çok başarılı olmasını sağlayabilir. Capgras sanrısı sendromu yaşayan kişilerin kendilerine aşırı zorlu hedefler koydukları ve sonrasında bu hedefe ulaşamadıklarında düş kırıklığına uğradıkları gözlemlenir. 

         SEVAL ÇELİK