ÇOKLU KİŞİLİK BOZUKLUĞU

Kişilik Bozukluğu

Kişilik, genetik yatkınlığın önemli olmasıyla birlikte ağırlıklı olarak çevre ile etkileşim sonucu oluşur. Bir
insanın doğumundan itibaren çevresindeki diğer bireyler ile olan etkileşimi kişilik oluşumunu
etkilemektedir. Kişilik bozukluğu, ergenlik ya da erken yetişkinlik döneminde ortaya çıkan ve artık
kişilik özelliklerinden birisi haline gelmiş olan bir rahatsızlıktır. Kişilik bozukluklarının tedavi süreci
oldukça uzun ve süreklilik gerektirmektedir.

Çoklu Kişilik Bozukluğu

Dissosiyatif kişilik bozukluğu olarak da bilinen çoklu kişilik bozukluğu, bireyin kendi kimliğinin dışında
başka kişi ya da kişilerin de var olmasıyla karakterize edilmiş bir ruhsal bozukluk olarak karşımıza
çıkmaktadır.
Çoklu kişilik bozukluğu Kavramını ilk kez duyan kişiler için bu ruhsal bozukluk; filmlerde ve dizilerde
karşılaşılan dikkat çekici, nadir görülen bir durum olarak algılanabilmektedir. Ancak bunun aksine
dissosiyatif kişilik bozukluğu günümüzde kliniklere başvuran kişiler arasında oldukça sık
görülmektedir.
Çoklu kişilik bozukluğu olan kişilerde sıkça görülen diğer durumlar; kişilik bozuklukları, travma sonrası
stres bozukluğu, madde bağımlılığı, depresyon konversiyon bozukluğu, somatik semptom bozukluğu,
obsesif i-kompulsif bozukluk, yeme bozuklukları, uyku bozuklukları yer alır.

Çoklu Kişilik Bozukluğu Belirtileri

Bu ruhsal bozukluğa sahip olan kişi içinde kendisinden başka kişi ya da kişilerin olduğunu hisseder.
Kişinin içinde hissetmiş olduğu bu kişilere “alter” adı verilir. Bu kişinin fiziksel özellikleri, farklı bir ismi,
özgeçmişi, yaşı, cinsiyeti ve diğer benzer özellikleri olabilir. Kişi, içindeki hissettiği bu kişiliği
kendisinden yabancı, bağımsız ve farklı olarak algılar.

Dissosiyatif kimlik bozukluğunun belirtileri şunlardır:
-Normal olan bellek sorunları nedeniyle açıklanamayan kişisel bilgileri hatırlayamama,
-İki ya da daha fazla farklı kişilik durumunun varlığı,
-Kimlik kaybı,
-Kişinin geçen zamana ilişkin öznel deneyiminin kaybı,

-Benlik ve bilinç duygusunun bozulması.

Çoklu Kişilik Bozukluğu Hastalarında Alter Kişilik

Çoğu zaman çoklu kişilik bozukluğu olan hastalarda 2 üzerinde kişilik uzantısı ya da kişilik
bulunmaktadır. Genel olarak bu kişiliklerin her biri birbirinden farklı özellikler barındırmaktadır. Her
alter kişiliğin hastalıkları, hoşlandıkları yemekler, ilgi alanı gibi özellikleri birbirinden farklı olmaktadır.
Ve bu kişiliklerin üstlenmekte oldukları belirli roller bulunmaktadır. Asıl kişiye düşman olan, bunun
tam tersi olan ona yardımcı olmaya çalışan, çocuk yaşlarında olan, karşı cinsiyetten olan alter kişilikler
neredeyse her dissosiyatif kimlik bozukluğu hastasında yer almaktadır. Çok kişilik bozukluğu olan
kişiye düşman olan alter kişilikler agresif eğilimler göstermektedirler. Bu özellikleriyle hastayı koruyan
işlevlere sahip olurlar.
Küçük çocuk yaşlarında olan alter kişiliklerse genelde geçmişte yaşarlar. Çocukluk zamanlarında
kalmışlardır. Çocukken yaşamış oldukları travmatik olaylar ve yaşantıların hala sürdüğünü
zannetmektedirler. Bu yüzden çoğunlukla korku içinde olabilirler. Çoklu kişilik bozukluğu olan
bireylerde intihara eğilimli alter kişiliklerde bulunabilmektedir. Bu bozukluğun olduğu kişiler
kendilerini kesme, saç koparma, başını bir yerlere vurma, jilet atma gibi kendilerine zarar
verebilecekleri davranışlar sergileyebilmektedirler. Bu davranışların nedeni de intihara eğilimli ya da
düşman alter kişiliklerin rolü bulunmaktadır.

Yaygın Alter Kişilikler

Çocuk veya ergen kişilik
En yaygın olan alternatif kişilik türleridir. Genellikle terapi esnasında ilk keşfedilendir. Bu çocuk
kişilikler genellikle oyun oynamayı bilmediklerini, hiç arkadaşlarının olmadığını, sevilmediklerini
söylerler.

Kurtarıcı Ve Koruyucu Kişilik
Bu kişilik diğer veya asıl kişiliği dayanılmaz koşullardan kurtarmak için yaratılmıştır. Koruyucu kişilikler
herhangi bir yaş grubundan olabilirler. Genelde orijinal kişiden daha sert ve cesurdurlar.

Zalim Kişilik
Hastalar, kafalarının içinde, hastayı istismar için suçlayan, kınayan, hastayı incitmekle tehdit eden ve
ölmesi gerektiğini ya da istimarcıya boyun eğmenin bedelini ödemesi gerektiğini söyleyen olumsuz ve
alaycı mesajlar duyduklarını bildirirler. Genelde ev sahibi olan kişilik bu mesajlara göre hareket
ederler.

Görülme Sıklığı

Çoklu kişilik bozukluğu hastalığının görülme sıklığı şizofreni hastalığıyla hemen hemen aynıdır. Bu
oran yaklaşık olarak %1’dir.

Dissosiyatif Kimlik Bozukluğunun Tedavisi

Bu kişilik bozukluğu hastalığının belirli bir ilaç tedavisi bulunmamaktadır. Bu hastalığın tedavisi
tedavisi uygun psikoterapi yöntemi ike mümkün olabilmektedir. Dissosiyatif bozukluğu
semptomlarının çoğu hasta ile terapi sürecinde ortaya çıkar. Hastalar terapiye başlayana kadar alter
kişiliklerinden haberdar değillerdir. Terapiyle beraber bu kişiliklerin farkına varırlar. Terapi ilerledikçe
de alter kişiliklerin sayısı artmaktadır. Terapist, bu kişilik bozukluğuna sahip olan hastanın tüm alter
kişileri ile ayrı ayrı konuşurlar. Terapist bu yöntemle uzun vadede hastayı bütünleştirmeyi planlarlar.
Bu şekilde hastalar kendileriyle konuşulan alter kişilikler zamanla birleşmeyi kabul ederler. Bununla
beraber dissosiyatif kimlik bozukluğu hastası tedavi süreçlerinde kendilerine zarar vermemeleri için
hastaneye yatırılabilmektedirler.

CEREN TETİK